Tuesday, June 30, 2009

Θα έμενες ΙΙ;

Ο κος Clough Williams - Ellis είχε ένα πάθος: την αρχιτεκτονική. Ό,τι σαραβαλιασμένη χαμοκέλα έβρισκε στον δρόμο του, την έπιανε και τη μετέτρεπε σε αρχοντικό με μια αισθητική έντονων μεταμοντερνιστικών διαθέσεων. Το δικό του σπίτι, μια μικρή οικία της υπαίθρου κάπου στην Ουαλία, και πιο συγκεκριμένα στη μέση του πουθενά, το ανακαίνιζε και το διακοσμούσε από το 1908 που το κληρονόμησε από τον πατέρα του, έως το 1978 οπότε και σταμάτησε, μόνο και μόνο επειδή πέθανε.

Το αρχιτεκτονικό τέκνο, ωστόσο, που έκανε - δικαιωματικά - υπερήφανο τον κύριο Clough ήταν το Portmeirion, ένα χωριό, στην ακτή Snowdonia της Ουαλίας. Με το Portmeirion, ο παθιασμένος σχεδιαστής του, θέλησε να αποτίσει φόρο τιμής στην ατμόσφαιρα και τα χρώματα της Μεσογείου. Αυτό που κατάφερε είναι να φτιάξει έναν τόπο ονειρικό. Κάθε κτίσμα, ή ερείπιο κτίσματος στη μικρή αυτή ιδιωτική χερσόνησο ήρθε και έγινε μέρος ενός συνόλου μιας παραμυθιακής αισθητικής, που θα διατηρήσει τη νεότητά της ακόμα και μετά το πέρας εκατοντάδων χρόνων.

Το λυπηρό ωστόσο είναι ότι κάθε σπίτι, κάθε κατάστημα, οι πλατείες, η παραλία και οι βάρκες, ανήκουν σε ξενοδοχειακή μονάδα. Δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι, ούτε κατοικίδια. Στα σοκάκια μπορούν να περιπατήσουν όσοι διαμένουν ως επισκέπτες σε κάποιο από τα δωμάτια του βασικού κτηρίου ή σε κάποιο από τα αυτόνομα σπίτια, ή όσοι πληρώνουν ένα κάποιο αντίτιμο για επίσκεψη των εξωτερικών χώρων. Το εκκλησάκι λειτουργεί για την τέλεση γάμων, και ο χρόνος αναμονής είναι φυσικά μεγάλος.

Σκέφτομαι πως ένα μεγάλο κομμάτι της μαγείας χάνεται μέσα από αυτή τη ντισνεϊλαντίστικη προσέγγιση. Θα ήθελα ένας τόσο όμορφος τόπος να διατηρείται από την αγάπη και τη φροντίδα των κατοίκων του. Από το ίδιο πάθος με το οποίο φτιάχτηκε από τον κο Clough, μέσα από την αναζήτηση της ομορφιάς, αυτής της παράξενης ανάγκης, όπως ο ίδιος έλεγε.



























Friday, June 26, 2009

Όταν μου έγνεψε ο Σίβα



Στο Βαρανάσι ξυπνούν νωρίς. Από τον κόλπο της νύχτας, πάνω στο ξεψύχισμά της, γεννιέται αέναα ο θεός Σίβα, ο υπέρτατος θεός του Ινδουισμού. Εδώ, σε τούτα τα νερά του Γάγγη, του πιο λατρεμένου ποταμού του ανθρωπίνου είδους, έρχονται να προσευχηθούν όλοι όσοι αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τoυς μέσα από την Ινδουιστική θρησκεία. Με μια αυτιστική συνέπεια τριών χιλιάδων χρόνων, οι πράξεις λατρείας προς ένα μάτσο θεούς αμφιβόλου χρησιμότητας και αισθητικής, συνεχίζονται με τη σταθερότητα και την αφοσίωση που επιδεικνύει η γη καθώς γυρίζει γύρω από τον εαυτό της. Όπως έγραψε και ο Μαρκ Τουέιν, το Βαρανάσι είναι παλαιότερο από την ιστορία, παλαιότερο από την παράδοση, παλαιότερο ακόμα και από τον μύθο, και φαίνεται δύο φορές πιο παλιό από όλα αυτά μαζί.




Νιώθω ενοχικά που βρίσκομαι εδώ. Εγώ η άπιστη. Γιατί στο Βαρανάσι φτάνουν όσοι έχουν επιλεχθεί από τον ίδιο τον Σίβα. Για να βουτήξουν στα νερά του ποταμού, που θα αναλάβει να πάρει μαζί του τις αμαρτίες τους και να τους εξαγνίσει. Και ευλογημένοι θα είναι εκείνοι που αφού πεθάνουν και κάνουν πέρα επιτέλους τα δεσμά τους με την ύλη, θα καούν στις όχθες του, και οι στάχτες τους θα διασκορπιστούν στα ιερά νερά. Μόνο έτσι κλείνει ο κύκλος των μετεμψυχώσεων. Η ψυχή απελευθερώνεται και εξαντλημένη αφού έχει ζήσει ως άνθρωπος , φυτό ή ζώο για πολλά εκατομμύρια φορές, αναπαύεται εν γαλήνη και ειρήνη και καταφέρνει να γίνει ένα με το υπέρτατο ον. Τον Μπράχμαν.




Δεν είμαι σίγουρη τι ακριβώς δείχνουν οι εικόνες μπροστά στα μάτια μου. Νιώθω κενή, επιφανειακή, ιδιότροπη. Έχω μια αίσθηση απειλής και φόβου χωρίς να μπορώ να προσδιορίσω την πηγή. Μικρή, ανύπαρκτη. Δεν είμαι σίγουρη από πού προέρχονται οι ήχοι που ακούω. Φωνές, αλλά από άνθρωπο ή ζώο; Ύμνος; Θρήνος; Χαρά; Και αυτή η μυρωδιά ..... με βαραίνει σαν χειμωνιάτικο παλτό που μου πάει μεγάλο. Νόμιζα πως ο θάνατος είναι παντοδύναμος. Τον θάνατο τον τρέμουμε. Αυτό ήξερα εγώ. Και εδώ τον κοροϊδεύουνε στα μούτρα. Τον λένε ευλογία. Τα παιδιά που θέλουν να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη και την αγάπη στους γονείς τους, τους φέρνουν εδώ για να πεθάνουν. Πάνω σε ένα σκαλί από τσιμέντο περιμένουν και όσο πάρει. Παντού φωτιές αναμμένες, σάρκες προσώπων αγαπημένων να φλέγονται, χωρίς να αξίζουν δάκρυ. Κάποτε έκλαιγαν μόνο οι γυναίκες, οι οποίες για να αποδείξουν την αγάπη για τους άντρες και τους γιους τους, έπεφταν στην πυρά. Όσες δίσταζαν να το κάνουν μόνες τους, τις έριχναν με τη βία. Τώρα, και μέσα στα πλαίσια της ινδουιστικής αντίληψης περί της προόδου, οι γυναίκες απλά απαγορεύεται να παρευρίσκονται στις καύσεις των δικών τους ανθρώπων. Στην προβλήτα της Μανικαρνίκα φτάνουν μόνο τυλιγμένες στα πορτοκαλιά τους σάβανα.




Ανακαλύπτω με δέος ότι ο άνθρωπος έχει μεγαλύτερες αντοχές από ό,τι μπορούσα να φανταστώ. Η υγιεινή και η καθαριότητα, το σπίτι, ο ρουχισμός, το φαγητό και τα φάρμακα ποιος είπε ότι είναι ντε και καλά απαραίτητα. Νόμιζα πως η ζωή μού δείχνει το σκληρό της πρόσωπο όταν τελειώνει η μαλακτική μαλλιών και τούτοι εδώ φαίνεται να ζουν πλήρεις, ευτυχισμένοι, λες και δεν τους έχουν πει ότι δεν λες σπίτι μια κατασκευή από τα ξεραμένα κόπρανα της ιερής αγελάδας, δεν λες ποτάμι έναν όγκο νερού όπου δεν ζει ίχνος ζωντανού οργανισμού, δεν λες πόλη τα στοιχειωμένα σοκάκια, ούτε κατοικίδιο το σκυλί που μασουλάει την άκαφτη γάμπα του φτωχού σου γείτονα.



Σκέφτομαι – κακοπροαίρετα σίγουρα – πόσο βολικές είναι οι αρχές του Ινδουισμού για τη διαχείριση μερικών δισεκατομμυρίων σωμάτων και ψυχών που δεν ξέρουν τι θα πει ζεστό μπάνιο. Δεν θέλω – γιατί με παίρνει - να πειστώ ότι η ζωή είναι ένας προθάλαμος αναμονής. Ζηλεύω όμως την αφοσίωση, τη διαύγεια του τι μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους, την ευκολία με την οποία έρχεται η χαρά. Προσεύχομαι στον θεό Σίβα και την παρέα του, να με κάνει λίγο πιο δυνατή από τη σαπουνόφουσκα που είμαι.

Sunday, June 14, 2009

Πφφφ! Αηδίες.


Η Ευρώπη έχει και άλλα νησιά εκτός από τα Ελληνικά. Νησιά που μάλιστα έχουν το θράσος να θεωρούνται και ωραία. Καμιά σύγκριση όμως με τα δικά μας. Γιατί στα δικά μας νησιά μπορείς με ένα νέο και ωραίο σετ βυζιά να κάνεις κράτηση στον μέτρ παραλίας για ξαπλώστρα ακόμα και στην τρίτη σειρά από τα μπροστά προς τα πίσω! Γιατί στα δικά μας νησιά θα συναντήσεις Άντρες που έχουν τόσες τρίχες στο στήθος τους ώστε να μπορούν να τις ξυρίζουν. Άντρες τόσο ρομαντικούς που θεωρούν τα ζαντολάστιχα ως το τέλειο δώρο επετείου.


Στα νησιά της Ευρώπης το θερμόμετρο της διασκέδασης είναι μπλε και οι χαρτοπετσέτες δεν πέφτουνε βροχή. Ο καιρός είναι οριακά ζεστός και ο ήλιος πολύτιμος. Η φύση και η αισθητική του παρελθόντος έχουν συνάψει σχέση ερωτική. Η σιωπή δεν κρύβει αμηχανία και έλλειψη επαφής. Ο άερας σου δείχνει τον δρόμο για λογοτεχνικές αναρριχήσεις. Ο κεφτές όμως, η παληκαριά και το φιλότιμο είναι λέξεις που δεν μεταφράζονται σε καμία άλλη γλώσσα.

Νησιά Lofoten (Νορβηγία)





Νησιά Φερόες (Δανία)





Usedome (Γερμανία)








Αζόρες (Πορτογαλία)







Rugen (Γερμανία)


Thursday, June 4, 2009

Θα έμενες;


Αν δείξεις μια καμηλοπάρδαλη σε ένα πιτσιρίκι που έχει διαβάσει Τριβιζά θα την αναγνωρίσει αμέσως ως "κουκουνίτα". Η κουκουνίτα λοιπόν, είναι ζώο θηλαστικό και φυτοφάγο, κάτοικος Κεντρικής Αφρικής, με μια προσωπικότητα που δεν τη λες και σύνθετη, μιας και βοσκάει 12 ώρες την ημέρα και κοιμάται επάνω της μόλις για 20 λεπτά.

Εμένα προσωπικά οι κουκουνίτες μου θυμίζουν παιδί - γίγαντα με περιορισμένα πνευματικά χαρίσματα αλλά χρυσή καρδιά, που δεν χωράει στην καρέκλα αλλά ούτε και στην παρέα, και ο οποίος τελικά γίνεται ήρωας όταν σκοράρει με άνεση στο τελευταίο δευτερόλεπτο του τελικού μπάσκετ του σχολικού πρωταθλήματος.

Στο Ναϊρόμπι, την πρωτεύουσα της Κένυας, όπου δεν έχουν έλλειψη από κουκουνίτες, λειτουργεί το Giraffe Manor, ένα υπέροχο αρχοντικό του 1920 που φιλοξενεί στην αυλή του μια αγέλη κουκουνίτων. Το ζευγάρι που διαχειρίζεται το ξενοδοχείο αυτό, με τα 600 δολάρια που τους σκας τη βραδιά, είναι εξαιρετικά φιλικό και εξυπηρετικό και εκτελεί και χρέη οδηγού στη γύρω περιοχή. Με τα ίδια 600 δολάρια τη βραδιά οι κουκουνίτες σε καλημερίζουν με ένα γλύψιμο στη μούρη και ψάχνουν τις τσέπες σου για φιστίκια και τίποτα ψιλά.